शिक्का

ह्या जगात
एकाच गोष्टीमुळे घडणा-या घटनेचे भिन्न प्रतलांवर टोकाचे पडसाद उमटलेले दिसत अस्तात.
तुम्ही कोण, कसे आणि कुठे आहात त्यानुसार भावनांचा अनुभव निराळा. तीव्रता निराळी. त्याचे आयामही निराळे.
चांगलं कुठलं, काय वाईट हा प्रश्न नाही. जो जे अनुभवतो आहे, ते अनुभवतो आहे. त्याला टॅग नको करायला.
आपण जगता जगता अनेक परिमाणं मिळवत जातो. इथे तिथे योजित जातो. नितळ जगणं, किंबहुना 'जगणं' हेच मागे सुटलंय. उरले आहेत जजमेंट्स! दिसला माणूस की त्याच्याबद्दलची मतं तयार होण्यास सुरुवात होते. आपल्या चष्म्यातून बघत जाऊन त्याच्यावर 'हा असा, अमूक तमूक' शिक्का मारुन आपण मोकळे होतो. खरं तर केवढं अफाट हे विश्व. त्याचा पसारा किती मोठा, आपलं अनुभवविश्व ते काय? कोण आपण जे इवल्याश्या चष्म्यातून अख्खा माणूस जोखून त्याच्यावर कसलासा शिक्का मारून "मी ओळखतो त्याला/तिला" म्हणून मोकळे होतो. कसं ओळखू शकतो आपण एखाद्याला!
        प्रत्येक व्यक्ती, जिथे उभा आहे तिथे तो परिस्थितीच्या लाखो- करोडो तंतूनी जोडला गेला आहे, तेव्हा एखाद्याच्या क्षणिक वक्तव्यावरून, व्यक्त होण्याच्या पद्धतीवरून त्याला आपण "ओळखू" वगैरे लागणे ही गोष्ट आश्चर्याची आहे. आपण स्वतःला किती "जाणून" आहोत, ह्याचं उत्तर जवळ नसताना, इतरांवर शिक्के मारण्याचा खेळ वेळखाऊ आहे.
         आपण स्वतःच्या आत बुडीच मारु शकत नाही, हे वास्तव आहे. आणि त्याचं कारण म्हणजे आपल्या आणि आपल्या अस्तित्वाच्या डोहामधे एक चकचकीत पारदर्शक काच आहे,  "इगो"ची. ती आहे पण दिसत नाही. तिला ओळखून, तोडून स्वतःच्या डोहात बुडी मारून त्याचा तळ ढवळून काढता येत नाही तोवर जगणं हे परिमाणांचं गणित होऊन राहील हे खरं.
             खरे तर आपण आणि तो डोह, जोवर एकरूप होत नाही तोवर आपल्याला इतरांवर काय्, स्वतःवरही "मी कोण?" ह्या उत्तराचा शिक्का मारता येणं शक्य नाही.
डहूळला डोह आपल्याला सामावून शांत होईल तेव्हा त्याचा नितळ तळ दिसू लागेल. तेव्हा कुठे स्वच्छ नजरेने पाहता येईल समोरचा प्रत्येक माणूस आणि त्याचं आहे तसं असणं.... शिक्काविरहीत!
-बागेश्री